Quellhorst-orgel Zwolle

H. Wullink

15-09-2008 09:01

Het Quellhorst-orgel in de Bethlehemkerk, tegenwoordig De Proosdij, blijft voor Zwolle behouden. Na jarenlange onzekerheid over het lot van dit historische instrument (Rijksmonument) heeft de gemeente Zwolle, op initiatief van wethouder Cnossen, besloten tot aankoop. In feite was dit de beste optie: behoud op de oorspronkelijke locatie. De activiteiten van Quellhorst zijn nauw met Overijssel verweven. In Heemse plaatste hij zijn eerste orgel. Vanaf 1810 woonde hij in Oldenzaal. Ook met de orgelgeschiedenis van de O.L.V. basiliek te Zwolle is zijn naam verbonden. Met de aankoop was Eur. 45.000,- gemoeid; een gering bedrag in vergelijking met het resultaat: behoud van cultuur en geschiedenis. Het is de bedoeling dat een nieuwe stichting zich over het orgel zal ontfermen. Het beheer en het organiseren van orgelconcerten is hiermee verzekerd. De gemeente is nu eigenaresse van twee historische orgels, namelijk het Scheuer-orgel in de Broerenkerk en het Quellhorst-orgel in de Bethlehemsekerk.
H. Wullink
Jan Willem Bonenberg

15-09-2008 09:25

En waar gaat dit orgel geplaatst worden of blijft het gewoon in de Proosdij staan? Ik meende dat de oude kerk in Soest indertijd ook achter het orgel aanzat. Wel mooi dat het orgel voor de gemeente Zwolle bewaard blijft, maar de vraag is wat zij ermee gaan doen.
Hartelijke groet,
Jan Willem
H. Wullink

15-09-2008 09:36

Het orgel blijft staan waar het altijd heeft gestaan. Zoals gemeld zal de gemeente het orgel overdragen aan een op te richten stichting voor beheer en het organiseren van orgelconcerten. Er is sprake van achterstallig onderhoud. Naar verwachting zal eerst in 2009 sprake kunnen zijn van regelmatige bespelingen.
H. Wullink
Jan Willem Bonenberg schreef:
>
> En waar gaat dit orgel geplaatst worden of blijft het gewoon
> in de Proosdij staan? Ik meende dat de oude kerk in Soest
> indertijd ook achter het orgel aanzat. Wel mooi dat het orgel
> voor de gemeente Zwolle bewaard blijft, maar de vraag is wat
> zij ermee gaan doen.
>
> Hartelijke groet,
>
> Jan Willem
Jaco Weij

15-09-2008 09:41

Ik meende dat er ooit het plan was dit orgel als tweede orgel in de Grote St. Michaelskerk te plaatsen.
H. Wullink

15-09-2008 10:17

Dit is juist, maar het was niet meer dan een suggestie van Toon Hagen tijdens een discussie enkele jaren geleden in de Zwolse Courant. Ik heb toen in een artikel in de Zwolse Courant (de Stentor) gepleit voor behoud op de oorspronkelijke locatie, dat wil zeggen de Bethlehemkerk. Met de huidige ontwikkeling ben ik dan ook content. Zoals iedereen weet zijn het doorgaans bestuurders die uiteindelijk de dienst uitmaken.
H. Wullink
Jaco Weij schreef:
>
> Ik meende dat er ooit het plan was dit orgel als tweede orgel
> in de Grote St. Michaelskerk te plaatsen.
Minne Veldman

15-09-2008 14:09

Ge-wel-dig nieuws!
En laten ze de concertlocatie dan maar weer gewoon Bethlehemkerk noemen.
Dan lijkt het tenminste wat.
Gelukkig dat er eindelijk weer op gespeeld gaat worden en dat er voor het onderhoud zal worden gezorgd.
Jan Koster

17-09-2008 21:45

Het is een goede zaak dat een het orgel voor Zwolle behouden is gebleven. Kort na de tweede! sluiting van de Bethlehemsekerk -de eerste was in 1956- was er belangstelling van enkele kerken voor dit orgel. Als ik goed ingelicht ben, was er onder andere belangstelling van de Hervormde Kerkvoogdij van de Grote Kerk in Vianen.
Het blijft natuurlijk erg jammer dat het orgel zijn oorspronkelijke functie verloren heeft: begeleiding van de gemeentezang. Of concerten dit orgel weer in de belangstelling zal plaatsen, de toekomst zal het uitwijzen.
Op 6 augustus 1944 gaf Feike Asma een orgelconcert in de Bethlehemsekerk. Het programma vermeldde toen werken van o.a. Jan Zwart (oud-Hollandsche liederen), Bijster (Ik wil mij gaan vertroosten) én het Derde Brandenburgse Concert van Bach in de bewerking van Feike Asma.
In het begin van de jaren '50 heeft de NCRV hier een radio-opname gemaakt van Charles de Wolff. Toen de kerk in 1956 voor het eerst gesloten werd voor de eredienst, heeft Rudolf Schiphouwer zich over het orgel ontfermd. (onderhoud, etc)
Ik heb wel eens vernomen dat het orgel vroeger een krachtige uitstraling heeft gehad. Met de kerkrestauratie van begin jaren ‘80 is er in de kerk een grote consistoriekamer gebouwd. Dit heeft vermoedelijk effect gehad op het totale klankbeeld. De klank bleef ’hangen' tussen de preekstoel en het orgel.
De EO heeft in de jaren '80 een orgelbespeling samengesteld, gewijd aan de orgelbouwer Quellhorst. Wijlen Lucas Lindeboom heeft toen meegewerkt aan deze vierdelige serie. Op het Zwolse orgel speelde hij toen werken van o.a. Micheelsen (Er sungen drei Engel)
Ik moet ook denken aan het Bätz-orgel van de Ronde Lutherse Kerk in Amsterdam. Schitterend instrument, wat je zeer zelden beluistert. Deze kerk werd in 1935 gesloten voor de eredienst. Cor Kee is hier nog organist geweest. Nu in het bezit van een Sonesta Hotelketen. Heel jammer.
Huren van deze kerk blijk bijzonder veel geld te kosten.
Minne Veldman schreef:
>
> Ge-wel-dig nieuws!
> En laten ze de concertlocatie dan maar weer gewoon
> Bethlehemkerk noemen.
> Dan lijkt het tenminste wat.
>
> Gelukkig dat er eindelijk weer op gespeeld gaat worden en dat
> er voor het onderhoud zal worden gezorgd.

Quellhorst-orgel Zwolle

H. Wullink

Jan Willem Bonenberg

H. Wullink

Jaco Weij

H. Wullink

Minne Veldman

Jan Koster