Orgelmaker Dekker

  • Jan van der Male

    Vanaf 1906 bouwde A.S.J. Dekker zijn eerste eigen orgel. Dit kreeg een plaats in de Hervormde Kerk in Sint Laurens (Walcheren), waar het nog steeds staat.

    Voor 1906 liet A.S.J. Dekker wel een aantal orgels bouwen door andere orgelmakers om het vak te leren. Ondermeer door orgelbouwer Th. Nöhren uit Roermond. Dekker plaatste de instrumenten dan. Van Nöhren zijn mij de orgels in de Gereformeerde Kerk van Nieuwerkerk ZLD (1902) en de Dorpskerk in Nieuwerkerk ZLD (1902) bekend. Beide instrumenten zijn bij de Watersnoodramp in 1953 zwaar beschadigd en daarna vervangen. Pijpwerk respectievelijk kas-delen zijn hergebruikt in de orgels die na de Ramp in Nieuwerkerk werden gebouwd. Dekker liet ook orgels bouwen door J. Proper uit Kampen zoals in de Dorpskerk in Colijnsplaat (1903), en in de Dorpskerk in Hoedekenskerke (1904).

    Dekker was niet de enige die zo werkte, ik weet bijvoorbeeld dat de orgelbouwers Gebr. B.J. Hasselaar en Ch.G. Hasselaar uit Bussum in 1919 een orgel leverden aan de Hervormde Kerk in Groesbeek, wat zij bestelden bij de firma Verschueren, die het leverden als opus 40. De Hasselaars plaatsten uiteraard wel hún naam bij de speeltafel van het Groesbeekse instrument… :-)

    In de Westerkerk in Goes bouwde Dekker een referentie instrument waar hij potentiële klanten mee naartoe troonde om te laten zien tot wat hij in staat was. Dat orgel is overigens in de jaren '60 flink aangepast aan de smaak des tijds…

    Op de beeldbank van het Gemeentearchief van Goes staan wel leuke foto's, zoals een foto van A.S.J. Dekker, een foto van het bedrijf uit 1926 waarin wordt gewerkt aan een orgel voor Zuid-Afrika, een foto met de personeelsleden De Beste, Jaap Jeronimus en C. Bolle (v.l.n.r.) in 1927 en tot slot een foto van het bedrijf aan de Turfkade in Goes in ca. 1910.

    In 1928 heeft er trouwens bij Dekker nog een staking plaatsgevonden. Half jaren '20 had de fabriek vanwege de toename van de opdrachten vooral uit Middelburg arbeiders aangetrokken, die in 1928 het werk neerlegden om meer loon te verkrijgen. De groep oude arbeiders die al langer bij de fabriek werkten bleven werken, en moesten dagelijks geëscorteerd worden naar en van het werk. Hiertoe werden uit de omliggende dorpen politiefunctionarissen naar Goes gestuurd. Zie ondermeer deze en deze foto's.

    Met name na de Watersnoodramp in 1953 zijn veel Dekker-orgels verdwenen.

    Zoals ik in een eerdere topic op dit forum eens heb gezegd, heette het bedrijf na de oorlog ‘School- en Kerkmeubelfabriek De Schelde’. Zie hun site.

    Over geruchten dat Dekker “Fout” was, had ik ook nog nooit gehoord. 'k Ben inderdaad wel benieuwd waar dat op gebaseerd is…

    Groet,

    Jan

  • zelf45

    Interessante gegevens!

    Heb ik allemaal niet geweten bij het voorbereiden van mijn artikel indertijd.

    Als je wilt Jan, vertel mij dan uit welke bronnen je hebt geput.

    Het Goessche Westerkerkorgel is mij vanuit de foto's bekend,

    evenals de dispositiewijzigingen door Verschueren indertijd.

    Het gebouw zelf trouwens is een mooi specimen van(20er?) 30er jaren-

    architectuur.

  • Jan van der Male

    Dag Kees,

    De meeste bronnen vind je helemaal onderaan de pagina's van genoemde kerkorgels op mijn website www.orgelsinzeeland.nl. Bij de foto's in de digitale beeldbank van het gemeentearchief in Goes stonden ook wat interessante gegevens m.b.t. die staking bij Dekker.

    De Westerkerk in Goes is inderdaad een mooi gebouw. Het is in 1930 in gebruik genomen en was ontworpen door de plaatselijke architect F.G.C. Rothuizen. Het is het eerste ontwerp van deze later bekend geworden Zeeuwse architect. 'n Aardig weetje is dat het dak het grootste traditionele pannendak van Nederland heeft :)

    Groeten,

    Jan

  • zelf45

    Dag Jan,

    Mijn dank voor al je inlichtingen!

  • de-viet18@zonnet.nl

    Gijs van der Ham:“Zeeland 1940-1945”

    Waanders Uitgevers

    Deel 2

    Blz44:

    “Ook in Zeeland verwierf de NSB een invloed op bestuurlijke en andere overheidsposten die ver uitsteeg boven de werkelijke aanhang van de beweging. Een belangrijk deel van dit succes valt toe te schrijven aan de Goese fabrikant J.A. (Jan) Dekker , in 1902 in Goes geboren, vormde samen met zijn oudere broer J.C. (Ko) de directie van de orgelfabriek ”:Firma A.S.J. Dekker“ en van de schoolmeubelen- en gymnastiektoestellenfabriek ”De Schelde",waarvan vooral de laatste regelmatig materieel leverde aan Duitse instellingen in Nederland en het Duitse Rijk. Al in 1933 had Jan zich bij de NSB aangesloten.Hij was al snel de nagenoeg onbetwiste leider van de Zeeuwse afdeling…………(einde citaat)

    Zie verder de inhoudsopgave en ook die van deel1.

    Johan de Viet

  • Fen

    hallo ,

    wij hebben ook een orgel van dekker bij mijn ouders staan 

    zou graag iets meer willen weten over deze orgel 

    en waar kan ik er meer van lezen ! 

    deze verhalen zou mooi zijn voor later