tentoonstelling kerkorgel

  • Trudy Tuinstra

    Het van Dam orgel in de Grote kerk op de Markt te Schagen bestaat binnenkort 100 jaar. Nu zijn we druk bezig om rondom dit heugelijke feit een tentoonstelling te organiseren. Doel van die tentoonstelling is om aan mensen die niets van orgels weten, uit te leggen wat een kerkorgel is, hoe het werkt, en iets over de geschiedenis. Nu heb ik inmiddels wel alle informatie op papier, en van de fa. Bakker en Timmenga heb ik het een en ander inbruikleen gekregen, maar ik ben nog op zoek naar meer aanschouwelijk materiaal. Wie zou mij verder kunnen helpen? De tentoonstelling wordt 6 juni a.s. geopend, en is daarna tijdens iedere westfriese donderdag in Schagen toegankelijk voor het publiek. Na de open-monumentendag in september wordt het geheel weer afgebroken.Omdat de tentoonstelling plaats vindt in de kerkzaal, moet het materiaal wel makkelijk verplaatsbaar zijn, tijdens ere-, rouw en trouwdiensten wordt het geheel verplaatst naar een van de andere kerkruimtes. Met vriendelijke groeten, Trudy Tuinstra.

  • R. Peters

    Prima initiatief! Het is een heel goed idee om mensen iets meer informatie te geven over hoe en orgel werkt. De meeste mensen hebben wel interesse in orgelmuziek, maar weten totaal niets over de technische kant. Zo is er bijvoorbeeld het wijd verbreide misverstand dat het orgel slechts bestaat uit de zichtbare frontpijpen. Daar zal wel alle muziek uitkomen, die pijpen zijn immers al zo groot? Als je vervolgens zo iemand uitlegt dat er binnenin de kast nog honderden tot duizenden andere pijpen zitten, vallen de monden open van verbazing.

    Aanschouwelijk materiaal: ik denk dat het in de eerste plaats nuttig is om de kast te openen zodat het binnenwerk zichtbaar is. Dan zouden de afzonderlijke registers bespeeld kunnen worden en een paar voorbeeld-pijpen uit het inwendige gehaald kunnen worden om de vorm en de klank van het pijpwerk te demonstreren (verschillende pijpfamilies: prestanten, (half)gedekten, strijkers, tongwerken etc.) Dat lijkt me het interessantste voor de leek.

    Als het voorbeeld-pijpwerk niet uit het orgel zelf gehaald kan worden, zou u een orgelmaker kunnen aanschrijven voor wat verschillende losse pijpen. Ik kan me niet voorstellen dat die niet voor de duur van de tentoonstelling uitgeleend kunnen worden.

    vr. gr.

    Rob Peters

  • Koert Capel

    Pas wel op met het idee van het uitnemen van orgelpijpen!

    In principe is het niet verstandig om metalen pijpen met de blote hand aan te pakken: dan oxideren ze. Draag altijd (dunne) handschoenen bij het -om wat voor reden dan ook- van hun plaats nemen van metalen pijpen.

    Of beperk je tot houten pijpen, natuurlijk. De verschillen in klankkleur zijn ook wel via de ‘gewone weg’ te horen.

    Overigens: als het orgel mechanisch is, is het wellenbord doorgaans ook een imposant geheel - ook voor niet-leken!

    Succes!

    Koert

  • Trudy Tuinstra

    Dank je wel voor de tips. Aangezien we toch wel erg zuinig zijn op ons orgel en de Westfriese donderdagen heel druk bezocht worden leek het ons niet verstandig iedereen langs de smalle trap naar boven te leiden en de orgelkast open te zetten. In plaats daarvan hebben we met een digitale camera foto's gemaakt van het inwendige van de orgelkast. Daarnaast hebben we van de firma Bakker en Timmenga een register niet te kwetsbare orgelpijpen kunnen lenen evenals een model van een blaas balg en een schaalmodel van de overbrenging. Wat we nog zoeken zijn bijvoorbeeld registerknoppen van een niet meer gebruikt orgel, een los manuaal of iets dergelijks. Misschien heeft iemand nog iets wat niet te kwetsbaar is in zijn verzameling en wil dat uitlenen.