Ik heb de discussie met interesse gevolgd, hierbij een reactie:
Klaas, je vertelt natuurlijk over de protestantse orgelpraktijk, maar in de katholieke eredienst, waar ik werkzaam ben was (en is) het verschil tussen “gewone” missen (volkszang, waar nogal op neergekeken werd en wordt) en missen met extra's duidelijker. In vroeger tijden was het gebruikelijk om b.v. voor begrafenissen verschillende tarieven te hanteren voor eenvoudige en “luxe” diensten. En de toenemende ontkerkelijking werkt natuurlijk in de hand dat de kerkgangers minder voor de inhoud van de liturgie komen dan wel voor de sfeerbepalende elementen. Een goed koor en een goede organist (en natuurlijk een goed orgel!) worden dan “publiekstrekkers”. Niets mis mee, vind ik. Liever een volle kerk die hoofdzakelijk voor de muziek komt dan lege banken, afgezien van een paar grijze “die-hards”.
Natuurlijk zijn amateurorganisten waardevol voor de kerk, vooropgesteld dat ze de basiselementen van het orgelspel en de liturgie goed beheersen. Diploma's zeggen niet alles. Ik zou de beroepsorganisten niet de kost willen geven die niet eens een koor goed kunnen begeleiden omdat hun kolossale ego hen daarbij in de weg zit.
Er is wel een andere reden denkbaar waarom we kritisch moeten zijn over het toelaten van amateurs. Ze verpesten de markt namelijk nogal eens. Ik ken veel lieden die alleen baantjes als organist krijgen omdat ze zo goedkoop zijn. Veel amateurs werken zelfs gratis. Heel nobel allemaal, en het zal met de beste bedoelingen gebeuren, maar als daardoor een jonge, pas afgestudeerde organist geen werk krijgt, is het dan nog wel zo nobel? Als een parochie jarenlang gewend is te werken met lieden die f 20,- per uur krijgen, zullen ze dan nog wel geneigd zijn een normaal tarief te betalen voor een professionele organist? Nogmaals, dit zegt niets over de capaciteiten van deze (bijna-)vrijwilligers, maar het zijn over het algemeen niet de meest begaafde krachten die op deze manier werkzaam zijn. Er wordt ook vaak geredeneerd: “voor dat geld kun je ook niets verwachten”. En dan legt men zich maar weer bij de feiten neer, na de zoveelste verprutste mis. Jammer.
Andere branches hebben zoiets als een bescherming voor beroepskrachten. Ik bedoel maar, in Amsterdam hoef je als taxichauffeur toch ook niet te proberen onder de prijs te werken? Ik wil natuurlijk niet pleiten voor maffiose toestanden…
Het orgel heeft z'n langste gehad? Dacht het toch niet. Ik zou de zaken willen omkeren: de koren hebben hun langste tijd gehad! Als de vergrijzing in de koorwereld in dit tempo doorgaat, zullen er over pakweg 15 jaar nauwelijks nog meestemmige missen gezongen kunnen worden. Voor het orgel maakt dit niet veel uit, het instrument zal daardoor alleen maar aan belang winnen, als het in z'n eentje voor de taak staat, de muziek bij de liturgie te verzorgen! Dus reden voor pessimisme zie ik niet.
Digitale orgels? Getver. Ik heb zojuist een betrekking opgezegd waar ik jarenlang op zo'n Johannes heb moeten zwoegen. Wat een opluchting!
Als je dan toch een klein orgel voor thuis wil hebben, koop dan tweedehands een pedaalharmonium. Die kosten bijna niks en je hebt tenminste een Muziekinstrument en geen electronische bastaard. Ik heb zelf thuis een Mannborg pedaalharmonium uit 1900 staan. Gekocht voor een schijntje bij een opkoper. Als je erop speelt, voel je je deel van de muziekhistorie. Het is bovendien een mooi meubelstuk.
Dit is misschien een idee voor een vervolgdiscussie: wat denken jullie van harmoniums? Worden ze nog gebruikt - en zo ja, waarvoor?
Groeten,
Rob Peters.